Typy fontann. Poradnik.

Odex Fontanny

Profesjonalny dostawca i producent systemów fontannowych dla samorządów miast i gmin, klientów indywidualnych i instytucjonalnych.

Nasza firma „Odex- Fontanny” jest większą w zachodniej Polsce firmą wyspecjalizowaną w kompleksowych dostawach systemów fontannowych dla szerokiego grona klientów. Jesteśmy zarówno producentem jak i importerem dysz fontannowych z ponad 15-letnią tradycją. Zatrudniamy wąskowyspecjalizowaną kadrę mogącą zaspokoić każde żądanie klienta, a w ofercie mamy najbardziej uznanych producentów światowych. Fontanny kuliste, gejzery, fontanny strzelające woda w rytm muzyki, czy uruchamiane sms-em: możliwości ogranicza jedynie budżet i stan aktualnej techniki.

Zapraszamy Państwa do zapoznania się ze szczegółami naszej oferty.

Typy fontann

Fontanny tradycyjne
 

Fontanny pływające

Osobną kategorię fontann stanowią fontanny pływające. Jeśli juz posiadamy staw lub jezioro, wówczas nie ma potrzeby budowy niecki dla fontanny, która często stanowi znaczny koszt. Wówczas można zastosować fontannę która pływa na niewielkiej barce lub pływakach na powierzchni zbiornika. Fontanny takie działają jak aeratory, napowietrzając zbiorniki wodne.

 

wg hallfountains i eotech

Fontanny nowoczesne

Fontanny ożywione

Fontanny ożywione często wykorzystują dysze laminarne które dostarczają wodę która porusza się jak piłki ping-pongowe w ruchu. Woda ta wybucha gdy zmienia się wysokość, a zachowanie każdej z dysz operuje niezależnie z modulacją do 5 Hz (1/5 sekundy), tak że pakiety wody zderzają się ze sobą. Dla przykładu, taka fontanna może wypluwać jedną piłkę wody która potem eksploduje, zraszając ludzi lekką mgiełką rosy. Innym typem fontanny jest fontanna muzyczna która używa laserów i zasad harmoniczności do tworzenia trójwymiarowych obrazów które wyglądają jak hologramy.

 

Fontanny ożywione zmieniają swój wygląd w czasie. Dzieje się to za pomocą zmiany wysokości słupa wody, zmiany oświetlenia. Można mieć kilka dysz które zmieniają wysokość strumienia w predefiniowanym okresie czasu. Sekwencja taka może trwać ok. 1 minuty. Muzyczna fontanna różni się tym od fontanny ożywionej że zmiany te następują w rytm muzyki.

Fontanny muzyczne

Do fontann tego typu zatrudnia się choreografów którzy projektują i programują ruchy dysz pod poszczególne utwory. Dobrze zaprojektowany układ choreograficzny ściąga na twórców fontanny i na miasto które je posiada światową sławę. Do fontann tego typu, jeśli nie ma w nich manualnej choreografii, konieczne jest specjalne oprogramowanie komputerowe które powoduje że fontanna sama reaguje na basy i wysokie dźwięki. Każda dysza lub grupa dysz ma swoją pompę o zmiennej prędkości.

Pierwsza fontanna muzyczna powstała w Denver, Colorado, USA. Nazywała się Prismatic Fountain i została uruchomiona 30 maja 1908. Była ona sterowana ręcznie. Wkrótce tego typu fontanny pojawiły się na całym świecie. W naszej części Europy budował je Otto Przystawic. Podstawowe składniki oprzyrządowania do najprostszej i niewielkiej muzycznej fontanny (5 pomp zmiennoprędkościowych, 5 dysz spieniających, reflektory z kolorowymi filtrami, oprogramowanie sterujące, przełączniki) mogą być zakupione za około 75- 80 tys. PLN (bez kosztów transportu). Niestety taka fontanna muzyczna jest bardzo prymitywna i dopiero większe nakłady gwarantują dobry efekt. Możliwe są też fontanny z muzyką włączaną SMS-em.

Fot. Muzyczna fontanna Bellagio w Las Vegas, USA.

 

Fontanny kąpielowe

Fontanna kąpielowa, inaczej zwana „fontanną z pełnym dostępem”, to fontanna przeznaczona dla ochłodzenia w niej ludzi. Mimo iż wiele fontann nie było projektowanych jako fontanny kąpielowe, dzieci różnych kategorii wiekowych często używały ich dla tych celów. Niektóre fontanny obudowano, albo podniesiono ich krawędzie aby trzymać ludzi na zewnątrz. W innych sytuacjach fontanny zaprojektowano umożliwiając prosty dostęp. Są one wyposażone w powierzchnie antypoślizgowe, aby ludzie mogli bezpiecznie używać je dla ochłody w gorących dniach letnich.

Pluskowiska (splash pads)

Ostatnio pojawiły się fontanny specjalnie budowane jako zabawowe, tzw. „pluskowiska”. Pluskowiska są terenami do zabaw wodnych i są one na tyle płytkie by uniemożliwić utonięcie. Eliminuje to konieczność nadzoru, ratowników etc., jako iż praktycznie nie ma ryzyka zatonięcia. Są one kontrolowane, uruchamiane czujnikiem przez użytkownika, aby działać przez określony czas. Woda w nich to zwykle świeża woda z sieci, albo woda poddawana filtracji spełniająca takie same rygory higieny jak w basenach publicznych.

Spora część obecnych pluskowisk ma zerowy poziom wody stojącej, wyściełana jest nawierzchniami antypoślizgowymi o chropowatej teksturze, albo nawierzchnią syntetyczną z gumy kruszonej (matami gumowymi). Dysze w poziomie gruntu tworzą wodne tęcze, wodne drzewa etc.

wg http://en.wikipedia.org/wiki/Splash_pads

Hydraulofony (organy wodne)

Hydraulofon, inaczej organy wodne, to specjalna fontanna na której można grać muzykę poprzez zatykanie palcami ujścia poszczególnych dysz, przez co woda wpływa do piszczałek organów i wydaje dźwięk. Jako że woda jest mało ściśliwym medium, dźwięk jest wydawany niemal natychmiast.

 

Plaże wewnątrzmiejskie (urbeaches)

Ostatnią tendencją jest tworzenie plaż wewnątrzmiejskich wewnątrz centrów miast. Wówczas fontanny są częścią składową tych miejskich oaz uwzględniającą zabawy wodne jako jedną z wielu ich funkcji. Plaża miejska nie jest ograniczona do gier wodnych, jest wielofunkcyjna.

Dobrym przykładem takiej plaży jest Dundas Square w Toronto. Składa się z 600 dysz chodnikowych ułożonych w grupy po 30 (trzy rzędy po 10 dysz). Każda grupa 30 dysz jest ulokowana pod kratownicą z nierdzewnej stali. 20 takich kratownic jest usytuowanych w dwóch rzędach po 10, dokładnie pośrodku głównego chodnika przez Plac Dundas. Zarówno architekci jak i projektanci potwierdzili ich pierwotne przeznaczenie do zabaw wodnych, a operatorzy tego urządzenia potwierdzili iż woda jest oczyszczana wg standardów stosowanych na basenach publicznych i jej jakość jest regularnie testowana. Ta fontanna ma nawet przebieralnie, choć większość ludzi kąpie się spontanicznie, podwijając rękawy i nogawki etc.

Lista plaż miejskich z instalacjami fontannowymi

  • Jamison Square, Portland, Pearl District

  • Dundas Square, Toronto

  • Christopher Street Pier (Pier 45), Nowy York

 

Fontanny w Polsce

Fontanny w Polsce działają od czasów średniowiecznych. Początkowo były napędzane grawitacyjne. Sporo fontann powstało w czasach komunistycznych, kiedy dostępna była tania energia elektryczna i woda. Fontanny te są bardzo energochłonne. Niekiedy jest opłacalna ich dalsza eksploatacja z racji ogromnego zużycia energii np. przez pompy SK, ale samorządy zwykle nie są tego świadome.

Zużycie moralne fontann starego typu

Fontanny starego typu zużyły się także moralnie, nie nadążały z postępem w tej technice. Typowy wodotrysk starego typu już nie przyciąga oryginalnością rozwiązań, nie stanowi żadnej większej atrakcji. Zużycie moralne to termin który odnosi się do środków trwałych i oznacza spadek ich wartości w rezultacie postępu technicznego i związanego z nim pojawiania się na rynku nowocześniejszych środków trwałych, charakteryzujących się często wyższą wydajnością, mniejszymi kosztami eksploatacji.

Fontanny kwintesencją współczesnych miast

Dziś w wielu miastach Polski istnieją fontanny, choć zwykle są to fontanny starego typu, pozbawione jakichkolwiek urozmaiceń czy efektów w postaci skaczącej wody, programów, etc. Często nawet nie są podświetlane nocą. Fontann, które przyciągają wzrok i są atrakcją miejskich placów, które przyciągają tłumy ludzi tworząc wokół nich atmosferę do rozmów, relaksu, wypoczynku, wciąż jest niewiele. A to często właśnie fontanny powodują że niektóre miejskie place rozkwitają jako miejsca spotkań, zawierania znajomości, miejsca w których spotykają się młodzi ludzie i kwitnie kultura miejska. Są one często kwintesencją współczesnych miast.

 

Fontanny renesansowe

przykład: Fontanna w parku miejskim w Pinczowie

Ten renesansowy wodotrysk fundowany w 1593 r. przez Zygmunta Myszkowskiego zaprojektowano i wykonano w miejscowych zakładach kamieniarskich Santi Gucciego. Zasilała go woda płynąca kamiennym rurociągiem z sadzawek przy Wzgórzu Zamkowym.

Ma ona kształt lalkowatego balasa, wykonanego z piaskowca. Istniejąca kiedyś misa fontanny nie zachowała się. Poniżej lustra wody znajdują się silnie zniszczone napisy: fundacyjny Zygmunta i restauracyjny Franciszka Wielopolskiego, wojewody krakowskiego. Prace renowacyjne wykonał w latach 1729-32 majster Sagowski.